Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về các tiêu chuẩn thiết kế phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho nhà xưởng công nghiệp mới nhất, giúp chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nắm vững quy định.

Tại Sao Thiết Kế PCCC Nhà Xưởng Lại Quan Trọng?

Việc đầu tư đúng đắn vào hệ thống PCCC ngay từ giai đoạn thiết kế mang lại nhiều lợi ích sống còn:

• Bảo vệ tính mạng con người: Đây là ưu tiên hàng đầu, đảm bảo an toàn cho toàn bộ cán bộ, công nhân viên làm việc tại nhà xưởng.

• Giảm thiểu thiệt hại tài sản: Một hệ thống PCCC hiệu quả có thể dập tắt đám cháy từ sớm, bảo vệ máy móc, hàng hóa và cơ sở vật chất trị giá hàng tỷ đồng.

• Đáp ứng yêu cầu pháp lý: Là điều kiện bắt buộc để được cấp phép xây dựng, nghiệm thu và đưa công trình vào hoạt động.

• Nâng cao uy tín doanh nghiệp: Thể hiện sự chuyên nghiệp và trách nhiệm của doanh nghiệp trong công tác an toàn lao động.

Các Quy Chuẩn, Tiêu Chuẩn Thiết Kế PCCC Nhà Xưởng Chính

Thiết kế PCCC cho nhà xưởng, nhà kho, khu công nghiệp phải tuân thủ theo hệ thống các quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam. Các văn bản pháp lý quan trọng nhất hiện nay bao gồm:

• QCVN 06:2022/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình. Đây là quy chuẩn xương sống, quan trọng nhất.

• TCVN 3890:2023: Tiêu chuẩn quốc gia về Phòng cháy chữa cháy - Phương tiện, hệ thống phòng cháy và chữa cháy cho nhà và công trình - Trang bị, bố trí, kiểm tra, bảo dưỡng.

• TCVN 5738:2021: Tiêu chuẩn quốc gia về Phòng cháy chữa cháy - Hệ thống báo cháy tự động - Yêu cầu kỹ thuật.

• TCVN 7336:2021: Tiêu chuẩn quốc gia về Phòng cháy chữa cháy - Hệ thống chữa cháy tự động bằng nước, bọt (Sprinkler) - Yêu cầu thiết kế và lắp đặt.

• Luật Phòng cháy và chữa cháy và các nghị định, thông tư hướng dẫn liên quan.

Các Yêu Cầu Cốt Lõi Trong Thiết Kế PCCC Nhà Xưởng

Dựa trên các quy chuẩn trên, một hồ sơ thiết kế PCCC nhà xưởng đạt chuẩn cần đảm bảo các hạng mục chính sau:

1. Bậc Chịu Lửa của Công Trình

Bậc chịu lửa là khả năng của các cấu kiện xây dựng (tường, cột, sàn, mái) chống lại tác động của lửa trong một khoảng thời gian nhất định. Nhà xưởng công nghiệp, tùy thuộc vào quy mô, tính chất nguy hiểm cháy và số tầng, sẽ được quy định bậc chịu lửa từ I đến V. Vật liệu xây dựng phải có giới hạn chịu lửa phù hợp với bậc chịu lửa của công trình.

2. Lối và Đường Thoát Nạn

Đây là yếu tố sống còn để đảm bảo con người có thể thoát ra ngoài an toàn khi có sự cố.

• Số lượng lối thoát nạn: Phải có ít nhất 2 lối thoát nạn để đảm bảo mọi người không bị kẹt lại.

• Khoảng cách di chuyển: Khoảng cách từ vị trí xa nhất trong xưởng đến lối thoát nạn gần nhất phải nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 06:2022/BXD.

• Thiết kế cửa thoát nạn: Phải mở theo chiều thoát nạn (mở ra ngoài), không được dùng cửa trượt, cửa cuốn. Phải có biển báo "LỐI RA" (EXIT) phát sáng hoặc được chiếu sáng.

• Hành lang và cầu thang thoát nạn: Phải đảm bảo chiều rộng, chiều cao thông thủy và phải được bảo vệ bằng các cấu kiện chống cháy.

3. Hệ Thống Báo Cháy Tự Động

Hệ thống này có nhiệm vụ phát hiện đám cháy một cách sớm nhất và phát tín hiệu báo động.

• Đầu báo cháy: Bố trí đầu báo khói, đầu báo nhiệt, hoặc đầu báo lửa tùy thuộc vào đặc tính vật liệu trong xưởng. Mật độ và khoảng cách lắp đặt phải tuân theo TCVN 5738:2021.

• Trung tâm báo cháy: Đặt tại khu vực có người thường trực 24/24 (như phòng bảo vệ) để kịp thời xử lý.

4. Hệ Thống Chữa Cháy

Tùy vào diện tích và mức độ nguy hiểm cháy nổ, nhà xưởng phải được trang bị các hệ thống chữa cháy phù hợp:

• Hệ thống chữa cháy vách tường (Họng nước chữa cháy): Bắt buộc đối với hầu hết các nhà xưởng. Các họng nước phải được bố trí sao cho có thể phun tới mọi điểm trong nhà xưởng.

• Hệ thống chữa cháy tự động (Sprinkler): Bắt buộc đối với các nhà xưởng có diện tích lớn hoặc có nguy cơ cháy cao theo quy định tại TCVN 3890:2023.

• Bình chữa cháy xách tay: Bố trí tại các vị trí thuận tiện, dễ thấy, dễ lấy và theo đúng mật độ yêu cầu.

5. Khoảng Cách An Toàn PCCC và Giao Thông Phục Vụ Chữa Cháy

• Khoảng cách PCCC: Là khoảng cách an toàn giữa các nhà xưởng hoặc giữa nhà xưởng với các công trình lân cận để ngăn cháy lan. Khoảng cách này phụ thuộc vào bậc chịu lửa và tính chất nguy hiểm cháy của công trình.

• Đường cho xe chữa cháy: Phải có đường giao thông cho xe chữa cháy tiếp cận công trình từ ít nhất một phía. Chiều rộng và tải trọng của đường phải đáp ứng yêu cầu cho xe cứu hỏa hoạt động.

6. Hệ Thống Cấp Nước Chữa Cháy

Phải có nguồn nước dự trữ đủ lưu lượng và áp suất để phục vụ công tác chữa cháy trong thời gian quy định. Nguồn nước có thể là bể nước PCCC, hồ nước tự nhiên hoặc hệ thống đường ống cấp nước của khu vực. Máy bơm chữa cháy (gồm bơm điện, bơm diesel dự phòng) phải được kiểm tra và vận hành định kỳ.

Quy Trình Thiết Kế và Thẩm Duyệt PCCC

1. Lập dự án và thiết kế cơ sở: Xác định các giải pháp PCCC chính.

2. Thiết kế kỹ thuật: Triển khai chi tiết bản vẽ và thuyết minh thiết kế PCCC.

3. Nộp hồ sơ thẩm duyệt: Gửi hồ sơ thiết kế PCCC đến Cục Cảnh sát PCCC và CNCH hoặc Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH cấp tỉnh.

4. Nghiệm thu PCCC: Sau khi thi công xong, chủ đầu tư phải mời cơ quan PCCC tiến hành nghiệm thu trước khi đưa công trình vào sử dụng.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn thiết kế PCCC nhà xưởng công nghiệp là trách nhiệm pháp lý và đạo đức của mỗi doanh nghiệp. Hãy lựa chọn các đơn vị tư vấn thiết kế, thi công PCCC uy tín và chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn tối đa cho cơ sở của bạn.